آرت کافه-سیدرضااورنگ:سینما، از بدو تولد کودک ناقص الخلقه ای بود که اگر هنرهای دیگر، یعنی ادبیات، نقاشی، مجسمه سازی، عکاسی، موسیقی و تئاتر به عنوان دایه های دلسوز، زیر بال و پرش را نمی گرفتند و راه رفتن را به آن نمی آموختند، شاید در همان روزهای آغازین تولد می مرد. این حقیقتی است که در تاریخ سینما ثبت شده است. سینما را بدان خاطر هنر هفتم می دانند که تحت تعلیم ۶ هنر دیگر به بلوغ رسیده است. سینما اگر چه امروز در عرصه جهان یکه تازی می کند، اما هنوز متکی به هنرهای دیگر است و بدون آنها نمی تواند جولان دهد.
نقاشی و مجمسه سازی از هنرهایی هستند که تاثیر زیادی در پیشرفت سینما داشته اند. این دو هنر پایه گذار طراحی صحنه در سینما هستند. تعدادی از نقاشان و مجسمه سازان به کمک سینما شتافته و از هنر خود در ساخت و بر پایی دکور صحنه فیلم ها استفاده کردند. از زمانی که استودیوهای فیلمبرداری راه اندازی شدند، هنر نقاشان و مجسمه سازان باعث شد تا این استودیوها رونق بگیرند. در طی چندین دهه که اکثر فیلم ها در این استودیو ها ساخته می‌شد، در صحنه های عظیم نقاشان با استفاده از هنر خلاق خود، بخشی از صحنه ها را نقاشی کرده و باعث شدند کارگردان با استفاده از این نقاشی ها، پلان های بهتر و کم دردسری را به تصویر بکشند. نمونه این نقاشی ها را می شود در فیلم به یاد ماندنی « چه سر سبز بود دره من» ساخته جان فورد مشاهده کرد که بخش هایی از شهر توسط نقاشان کشیده شده و در پس زمینه از آنها استفاده شد. یکی از موارد مهمی که سینما مدیون هنرهای تجسمی است، استفاده از تابلوهای قدیمی نقاشی در زمان های مختلف است. طراحان و کارگردانان با استفاده از این تابلوها توانستند، لوکیشن ها و لباس های قدیمی فیلم های تاریخی را بازسازی کنند. اگر نبود این آثار باقی مانده، هرگز فیلم های تاریخی عظیم ساخته نمی شدند.
بخشی از سینما که امروزه در جهان بسیار طرفدار دارد و هنوز فیلم های آن بسیار پر فروش است، انیمیشن یا همان کارتون است. این شاخه پرطرفدار سینما، نود درصد حیات و موفقیت خود را مدیون نقاشی است، زیرا پایه آن روی نقاشی استوار است، چه آن زمانی که با قلم روی طلق نقاشی می کردند، چه این زمان که توسط کامپیوتر این کار صورت می گیرد. گونه ای دیگر از انیمیشن وجود دارد که وابسته به هنر مجسمه سازی است، به خصوص انیمیشن هایی که توسط موم ساخته می شوند. زیرا عروسک هایی که در این انیمیشن مورد استفاده قرار می گیرند، توسط افراد آشنا با مجسمه سازی تغییر شکل داده می شوند تا بعد از آنها فیلمبرداری شود. بنابراین به جرات می توان گفت بدون نقاشی و مجسمه سازی انیمیشن هرگز ساخته نشده و این گونه در میان مخاطبان طرفدار پیدا نمی‌کرد.
در سینمای ایران نیز از نقاشی و مجسمه سازی استفاده شده، اما هرگز آن گونه که باید مورد بهره برداری قرار نگرفته است. در کشور ما نیز برخی از نقاشان و مجسمه سازان جذب سینما شده و به عنوان طراحان صحنه با پروژه‌ها همکاری می کنند، اما اصل نقاشی و مجسمه سازی از سینما دور شده است. در میان کارگردانان مطرح ایرانی، تنها می توان انگشت روی نام علی حاتمی گذاشت که از این دو هنر همواره در فیلم هایش بهره می برد. بهترین دلیل برای اثبات این ادعا، سریال مطرح و تکرار نشدنی «هزار دستان» است. علی حاتمی برای ساخت این سریال از نقاشان، مجسمه سازان و خطاطان دعوت کرد تا او را برای ساخت این سریال عظیم یاری دهند. آنان نیز تمام سعی خود را به کار بردند تا سریالی موفق ساخته شود. برخی از پلان هایی که مرحوم حاتمی گرفته حکم یک تابلو نقاشی را دارند، به خصوص در فیلم «مادر» و «دلشدگان». با فوت علی حاتمی این دو هنر دیگر کاربرد خود را در سینما از دست دادند. برای ساخت یک فیلم خوب باید از تمام هنرهای موجود، در حد خود استفاده کرد، اگر غیر از این باشد، فیلم خوب از کار در نخواهد آمد. فیلمسازان جوانی که به تازگی وارد عرصه سینما شده اند، باید بدانند موفقیت آنان در گروی استفاده از هنرهای دیگر در آثارشان است. سینما برآیند چند هنر است و بدون آنها موفق نخواهد بود.
nasrodinmolla@
